Buitenlandervaring populair ondanks corona-obstakels

Ondanks de obstakels die de pandemie opwerpt, zijn Nederlandse studenten nog steeds enthousiast over studie of stage in het buitenland. Dat blijkt uit 'Over de grens tijdens de pandemie (671,99 kB)', een nieuw onderzoek van Nuffic onder 820 Nederlandse studenten uit het mbo en hoger onderwijs.
Aan het kwantitatieve deel van het onderzoek namen 799 studenten deel. Daarnaast interviewden we 21 studenten voor het kwalitatieve deel. Het onderzoeksrapport vormt een vervolg op het rapport uit 2020 ‘Gaan studenten in 2020-21 nog naar het buitenland?’
Reisbeperkingen
Twee op de drie studenten met buitenlandplannen geeft aan die te hebben moeten wijzigen vanwege de pandemie. Reisbeperkingen zijn hier grotendeels debet aan. Daarentegen zegt 34 procent zijn plannen ongewijzigd door te zetten.
Studenten die hun plannen hebben moeten wijzigen, kozen bijvoorbeeld voor een bestemming dichter bij huis, voornamelijk binnen Europa. Anderen besloten hun buitenlandervaring met een semester of een jaar uit te stellen.
Plannen mogen dan zijn aangepast aan de nieuwe realiteit, het enthousiasme voor een studie of stage in het buitenland staat nog fier overeind: het grootste deel van de studenten geeft aan dat de corona-epidemie hun mening over een buitenlandervaring niet heeft beïnvloed.
Tekst gaat verder onder kader.

Durkje Salman (24, foto) volgt sinds oktober 2019 een double degree Master in Potsdam, Duitsland en (online) in Dublin, Ierland
“Ik heb één semester fysiek college gevolgd in Potsdam toen de coronacrisis losbrak. Inmiddels krijg ik al anderhalf jaar online les. De verhuizing naar Dublin, die gepland stond voor september 2020, is er nooit gekomen. Ik woon nog steeds in Potsdam.”
“Niemand zag de coronacrisis aankomen, maar de onduidelijkheid over wat dit zou betekenen voor mijn verhuizing naar Dublin, heeft een enorme impact op me gehad. De plannen van de universiteit bleven tot op het laatste moment onduidelijk. Docenten bléven zeggen: over een paar weken is het wel voorbij. Het was frustrerend en stressvol. Toen heb ik zelf de knoop maar doorgehakt om niet te gaan. Ook in Potsdam ging het niet van een leien dakje. Terwijl medestudenten in Amsterdam van de ene op de andere dag overstapten op online onderwijs, gebeurde er in Potsdam wekenlang niks omdat ze niet wisten hoe Zoom werkte.”
“Ondanks alles ben ik heel blij dat ik heb doorgezet. Zo is het bijzonder om corona vanuit een ander land mee te maken. Tussen Duitsland en Nederland zie je interessante verschillen in de aanpak van de overheid en het gedrag van mensen. En ook al is het onderwijs online, je zit wel in het buitenland en doet nieuwe internationale vriendschappen op. Ik zou andere studenten aanraden om toch de grens over te gaan. Het blijft hoe dan ook een bijzondere ervaring.”
Elke situatie anders
“Met dit rapport hopen we mbo-scholen en hogeronderwijsinstellingen meer inzicht te geven”, zegt Nuffic-onderzoeker Saoradh Favier. “De toegevoegde waarde zit voornamelijk in de verhalen van studenten. Elke situatie is anders, de verschillen tussen ervaringen zijn heel groot. Die haal je niet uit cijfers, maar wel uit interviews.”
“We waren meer dan in het vorige onderzoek benieuwd naar wat studenten beweegt”, vult Stefan Kruszel aan, beleidsmedewerker Mobiliteit bij Nuffic. “Hoe liggen de behoeftes? Welke factoren zijn van invloed op de keuze? Daar kunnen professionals in het onderwijs mee aan de slag.”
Wat in de interviews vooral opviel is dat studenten, ongeacht de keuze die ze uiteindelijk maakten, tot op het laatste moment in grote onzekerheid verkeerden. Het bleef lang onduidelijk bij wie de verantwoordelijkheid lag: bij de instelling of bij de individuele student.
Tekst gaat verder onder kader.
Lara Koeman (24, foto), begon in september 2020 met een Master in Innsbruck, Oostenrijk
“Ik heb niet getwijfeld of ik mijn Master Entrepreneurship & Tourism in Oostenrijk wilde doorzetten. Ik had eerder een uitwisseling in Italië gedaan en heb in twee tussenjaren veel gereisd. Het buitenland was eigenlijk al mijn ‘thuis’ geworden. Daarbij komt dat ik er heel veel moeite in had gestoken. In december 2019 had ik alles uitgedacht en toen corona losbrak, was ik al toegelaten. Wel was er veel onduidelijkheid, maar ik besloot al snel mijn keuze niet te laten afhangen van anderen. Ik wist: niemand houdt me tegen.”
“In augustus 2021 keerde ik vervroegd terug naar Nederland. Niet vanwege corona, maar omdat de studie inhoudelijk tegenviel. Ik had meer diepgang verwacht. Uiteindelijk heb ik zo’n twee maanden fysiek colleges gevolgd voordat alles naar online ging. Ik heb studiegenoten leren kennen, maar er waren geen evenementen of sportlessen om veel contacten op te doen.”
“De studie viel dan tegen, maar ik heb zeker geen spijt dat ik ben gegaan. Ik vond een superleuke bijbaan en ben echt heel blij met de ervaring. Je groeit met élke buitenlandervaring, en misschien nog wel meer tijdens corona. Je hebt meer obstakels te overwinnen. Ik zou iedereen dus aanraden om naar het buitenland te gaan, maar het hangt ook wel af van je persoonlijkheid. In coronatijd moet er meer vanuit jezelf komen.”
Positief ondanks corona
Degenen die uiteindelijk wél de grens over gingen, zijn in grote meerderheid positief over hun ervaring. Saoradh: “Ondanks de vele beperkingen en strenge lockdowns waar ze mee te maken kregen, hebben ze géén spijt van hun keuze. Ook in coronatijd blijft een stage of studie in het buitenland dé manier om jezelf en andere landen beter te leren kennen.”
Verder geeft driekwart van de studenten aan online onderwijs niet als volwaardig alternatief te zien. Stefan: “Dan krijgen ze wel de kennisoverdracht, maar missen ze de ervaring. Terwijl het kennismaken met nieuwe culturen een grote motivator is om naar het buitenland te gaan.”
Saoradh hoopt dat het onderzoek professionals in het onderwijs handvatten biedt voor het begeleiden van studenten die naar het buitenland willen. “De meeste kritische kanttekeningen van studenten hadden betrekking op de informatievoorziening. Het is interessant om te lezen wat studenten daarover hebben te zeggen. Zo kan het rapport een reflectiemoment zijn voor instellingen.”
Lees het rapport
Download het Nuffic-rapport ‘Over de grens tijdens de pandemie. Onderzoek naar de invloed van de coronacrisis op de buitenlandplannen en -ervaringen van studenten (671,99 kB)’.