Mbo’ers sterker in hun schoenen met een tweetalige opleiding

In 2024 volgden bijna 3400 mbo-studenten een tweetalige opleiding. Vaak maken ze deze keuze omdat ze hopen bij een internationaal bedrijf te werken of om simpelweg hun Engels te verbeteren. Maar welke impact heeft zo’n opleiding daadwerkelijk op de persoonlijke ontwikkeling van de student?
studenten Metal Factory van Summa college

Bij een tweetalige opleiding is minstens de helft van de opleiding in een andere taal (meestal Engels) en is er veel aandacht voor internationale ervaringen. De docenten die lesgeven in de andere taal doen dit volgens het CLIL-principe (Content and Language Integrated Learning). Daarbij is het doel is om studenten niet alleen de vakinhoud bij te brengen, maar ook hun taalvaardigheid te vergroten.

Drs. Amanda van Dijk-van ’t Noordende is beleidsmedewerker meertaligheid en CLIL-docent en -coach. Ze is zeer betrokken bij het Nederlands tweetalig onderwijs (tto). Zo begon ze haar onderwijscarrière als kunstdocent op een tto-school en werkte ze als coördinator mee aan tto binnen het voortgezet onderwijs, beroepsonderwijs en hoger beroepsonderwijs. Eerder spraken we haar over de kracht van CLIL.

Foto: drs. Amanda van Dijk-van ’t Noordende

Drs Amanda van Dijk

Wat doet het met je als mens?

Als onderdeel van haar master Bilingualism and Multilingualism aan de University of Wales Trinity Saint David, deed ze een verkennend onderzoek op het Deltion College naar de mogelijke voordelen en de impact van tweetalig mbo. Hiervoor sprak ze in focusgroepen met 9 docenten, een CLIL-coach, management en coördinatoren, en 90 studenten, van de opleidingen International Business en International Hospitality Studies. Beide opleidingen hebben een tweetalige en Nederlandstalige variant. De geïnterviewde studenten waren net gestart met de opleiding, zaten in het laatste jaar of waren alumni.

Van Dijk: “Ik wilde te weten komen wat de socio-affectieve, cognitieve en economische effecten zijn van het volgen van tweetalig onderwijs, en wat de impact is op bijvoorbeeld de baankans na de opleiding. Socio-affectief is een term die duidt op gevoelsleven, houdingen of attituden en sociale en communicatieve vaardigheden. Dus wat doet het met je als mens?”

Een streepje voor

Die impact bleek een boost in het eigen kunnen. Docenten, de CLIL-coach en management noemen dat de studenten die de tweetalige opleiding volgen, de lat voor zichzelf hoger leggen dan hun medestudenten van de Nederlandstalige opleiding. Die houding zorgt ervoor dat ze een hoger Engels taalniveau behalen dan hun medestudenten en dat ze ook meer van zichzelf laten zien tijdens stages.

"Ik ken iemand die het tweetalige programma volgt en hij liet me zien welke opdrachten hij allemaal moet maken. Dat waren er echt tien keer zoveel als die wij maken.
Hij heeft er ook thuis hard aan moeten werken. Ik heb thuis mezelf helemaal niet beziggehouden met de opleiding of huiswerk gemaakt."
-Student Nederlandse variant van International Hospitality Studies

De studenten in dit onderzoek die een tweetalige opleiding volgen (of hebben gevolgd) gaven verder aan dat ze betere stageplaatsen weten te bemachtigen. Dit komt niet doordat de stagebedrijven al ervaring hebben met deze groep, maar vanwege hun kwalificaties. Van Dijk: “Je hebt echt een streepje voor. Een alumnus die ik sprak, heeft zijn stage gedaan bij een bekend restaurant in Groningen. Daarna werd hij gelijk aangenomen als manager.”

Een ander resultaat wat eruit sprong, was dat de afgestudeerde studenten, makkelijker de overstap weten te maken naar het hbo. Ze hebben meer vertrouwen in het eigen leervermogen en hun taalniveau in het Engels is toereikend. Daarnaast hebben ze al ervaring met het samenwerken in groepen en het uitvoeren van onderzoeken. Ook de huidige studenten gaven aan zich beter voorbereid te voelen om door te leren.

Voor iedereen toegankelijk

Hoewel Van Dijks onderzoek zich beperkt tot een mbo-school met een gelimiteerd aantal respondenten, zijn de resultaten overduidelijk positief en waardevol voor vervolgonderzoek. Van Dijk hoopt dat er nog meer onderzoek naar tweetalig mbo komt, vooral omdat in Nederland er een redelijk unieke situatie bestaat qua tweetalig onderwijs: er is een standaard die centraal wordt bepaald door Nuffic (via netwerk Tweetalig mbo) en hiermee kunnen tweetalige opleidingen zich ook laten certificeren.

Van Dijk: “Het is mijn toekomstdroom dat tweetalig onderwijs een vaste plek krijgt binnen het Nederlands onderwijssysteem. Dat je ongeacht je opleiding de kans hebt om deze tweetalig te volgen. Daarbij lijkt het me mooi dat dit tweetalig onderwijs een inspiratiebron zal zijn voor meertalig onderwijs waarin ruimte is voor de moedertaal”.

Meer weten?