Beginnen met internationalisering in het voortgezet onderwijs

Waarom internationalisering en wereldburgerschap?
Leerlingen krijgen in het dagelijks leven steeds meer te maken met globale uitdagingen en een kleiner wordende wereld. Als docent wil je ze daar goed op voorbereiden en ze helpen opgroeien tot zelfbewuste wereldburgers. Maar hoe vind je hier tijd en ruimte voor? En hoe krijg je jouw school enthousiast? Met internationalisering help je leerlingen hun weg te vinden in een complexe en diverse samenleving.
Door op school de stap te zetten van burgerschap naar wereldburgerschap beseffen leerlingen dat ze verbonden zijn met de rest van de wereld en dat ze er een actieve rol in kunnen spelen. Die wereld begint voor leerlingen binnen hun eigen school. Internationalisering en wereldburgerschap zijn geen vak apart, maar verweven in het curriculum. In veel vakken is er immers al sprake van een internationale context.
Met internationalisering en wereldburgerschap geef je leerlingen kennis, houding en vaardigheden mee, waardoor ze internationaal competent worden. Hiermee kunnen ze leven, leren en werken in een diverse samenleving. Bovendien draagt het positief inzetten van diversiteit en meertaligheid in de klas bij aan het vergroten van kansengelijkheid.
Hoe kun je starten?
- Inventariseer met een groep collega’s wat er op school al gebeurt aan internationaliseringsactiviteiten. Denk bijvoorbeeld aan studiereizen of uitwisselingen. Een eerste stap kan dan bijvoorbeeld zijn om een uitwisseling of talenreis breder onderdeel van het curriculum te laten zijn.
- Kijk hoe internationalisering in de verschillende vakken naar voren komt. Je kunt gemakkelijk in kaart brengen hoeveel jouw school aan internationalisering doet met behulp van de Nuffic Quickscan.
- Begin klein en zorg dat het een duurzaam onderdeel wordt van je schoolbeleid en curriculum. Lees het stappenplan invoering internationalisering (114,94 kB) voor schoolbesturen én voor schoolleiders, coördinatoren en leraren.
- Besteed je studiedag aan internationalisering en wereldburgerschap en maak met elkaar bewuste keuzes over jullie visie en curriculum. Voor verschillende internationaliseringsroutes en –programma’s is een beleidsplan een voorwaarde of een middel om het doel uit te werken. Lees het beleidsplan internationalisering op bestuursniveau (113,24 kB) en schoolniveau (111,71 kB).
Bekijk een aantal mogelijkheden om met internationalisering en wereldburgerschap aan de slag te gaan:
Online samenwerken met Europese scholen
Een gemakkelijke manier om een internationaal project te starten is door middel van online samenwerking. Het gratis platform eTwinning brengt je in contact met docenten uit andere Europese landen. Dit kan het begin zijn van een duurzame samenwerking met een school in het buitenland. Denk bijvoorbeeld aan een fysieke uitwisseling via het programma Erasmus+ met leerlingen in een latere fase.
Versterkt talenonderwijs
Een van de bouwstenen om te werken aan wereldburgerschap is het vergroten van talenkennis. Op school kun je dit doen door je talenonderwijs te verrijken. Neem deel aan LinQ voor taaldocenten Frans en Duits. Deelname is kosteloos. Je werkt samen aan de LinQ-didactiek en wisselt ervaringen en lesmaterialen uit met je collega-docenten Frans en Duits. Of verrijk je lessen met een Duits- of Franstalige moedertaalspreker in de klas via het programma 'van assistent tot docent' (vad).
Ervaringen delen met andere scholen
Maak kennis met een school met veel ervaring op het gebied van wereldburgerschap en internationaliseringsactiviteiten. Veel van deze scholen zijn aangesloten bij het Global Citizen Network. Wil je weten of het Global Citizen Network iets is voor jouw school? Vraag een gratis en vrijblijvend kennismakingsgesprek aan.
Bekijk het interactieve dashboard (op de Engelstalige website) voor een actueel overzicht van Nederlandse middelbare scholen in Nuffic-netwerken.
Lesmateriaal
Goed lesmateriaal voor internationalisering lijkt soms moeilijk te vinden. Je hoeft het wiel niet zelf uit te vinden. Bekijk het onderstaande lesmateriaal.
Hoe duurzaam leef jij?
Dit lesidee voor klas 2 en 3 helpt leerlingen begrijpen hoe hun keuzes invloed hebben op het milieu. En ze zien hoe ze zelf met kleine veranderingen een steentje kunnen bijdragen aan een beter klimaat. De thema's klimaat, milieu en duurzaamheid worden verbonden met het dagelijkse leven.
Hoe duurzaam leef jij? Lesidee voor klas 2 en 3, vmbo, havo en vwo (366,6 kB)
Economie en klimaat
In dit lesidee voor de bovenbouw van havo en vwo laat je je leerlingen onderzoeken wat de voor- en nadelen zijn van economische groei te aanzien van het klimaatprobleem.
Economie en klimaat, lesidee voor bovenbouw havo en vwo (403,32 kB)
Meer lesmateriaal
Op zoek naar nog meer inspiratie? Lees de tips met handige linkjes hoe je invulling geeft aan wereldburgerschap op school en in de klas.
Praktijkvoorbeelden
- De leerlingen van het St. Michaël College in Zaandam werkten samen via het eTwinning-platform met scholen in Griekenland, Italië, Georgië en Frankrijk. Leerlingen brachten hun cultureel erfgoed onder de aandacht bij elkaar.
(De tekst gaat verder onder de video)
- Op het Dollard College in Winschoten geven ‘echte Duitsers’, leraren in opleiding uit Duitsland, tijdelijk les in de klas.
- Het Oranje Nassau College in Zoetermeer nodigde 14 scholen uit Europese landen uit om met elkaar in gesprek te gaan over actuele Europese vraagstukken.
- Nicole Wieringa, eTwinning-ambassadeur op het Revius Lyceum in Doorn, zette een succesvol online project op; ‘European Changemakers’, waarbij leerlingen van 50 verschillende Europese scholen betrokken zijn.
- Internationale competenties opdoen kan ook via een zinvolle uitwisseling binnen eigen landsgrenzen, zo lieten het Het Mencia de Mendoza Lyceum in Breda en het RSG Simon Vestdijk in Harlingen zien.
Subsidie
Vraag subsidie aan voor internationalisering en wereldburgerschap op je school:
- Erasmus+
Mobiliteiten. Bieden onderwijsprofessionals en leerlingen de kans om nieuwe kennis en vaardigheden in het buitenland op te doen.
Partnerschappen. Voor het ontwikkelen van innovatieve projecten met buitenlandse scholen of andere instellingen.
Centrale acties. Voor internationale samenwerkingspartnerschappen en internationale samenwerking voor het vormen van nieuw beleid. En voor Europees Burgerschap en kennis van de Europese instituties. - Het Interreg VI-programma Deutschland-Nederland is speciaal opgezet voor projecten die gericht zijn op samenwerking in het Duits-Nederlandse grensgebied. Denk aan bijvoorbeeld uitwisselingen tussen scholen, samenwerking tussen scholen/universiteiten, uitwisseling van docenten/professoren, taalondersteuning, stages. Om de aanvraagprocedure voor Interreg-middelen toegankelijker te maken, is het zogenaamde 'kleinprojectenfonds' (KPF) ontwikkeld.
Contact
Nieuwsbrief
Praktijkverhalen, subsidietips, evenementen en internationaliseringsnieuws ontvangen? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief en blijf altijd op de hoogte.
Sluit je aan bij onze actieve LinkedIn-groep en wissel tips en inspiratie uit met ruim 3.500 andere leraren.
Adviseur spreken
Heb je een vraag of wil je sparren over internationalisering op jouw school? Stuur gerust een mail naar po-vo@nuffic.nl. Of neem rechtstreeks contact op met een van onze adviseurs internationalisering in je regio.
Regio Noord
Obbe Strijbis
ostrijbis@nuffic.nl
06 42 50 79 80

Regio Midden
Susanna van Citters
svancitters@nuffic.nl
06 42 19 49 39

Regio Zuid
Jessy Lipperts
jlipperts@nuffic.nl
06 41 63 62 78
