Samenwerken met buitenlandse scholen zonder te reizen

Bij een internationale samenwerking denk je waarschijnlijk al snel aan Europa. Maar ook buiten ons continent zijn er mooie manieren om samen te werken. IBS ’t Pompeblêd in de Westereen en De Noordwijkse School in Noordwijk doen dat al met basisscholen in Zuid-Afrika en Japan.
Dankzij deze samenwerkingen krijgen leerlingen en leerkrachten een breder wereldbeeld, verbeteren ze hun taalvaardigheid en leren ze van andere onderwijsculturen. Maar hoe begin je zo’n samenwerking? En wat levert het uiteindelijk op? Wij spraken leerkrachten van deze scholen over hun ervaringen.
Samenwerken met school in Zuid-Afrika
IBS ‘t Pompeblêd werkt vanuit de werkgroep drietaligheid (Nederlands, Engels en Fries) samen met een basisschool in Kaapstad, Zuid-Afrika. Het contact kwam tot stand via Jessy Lipperts, regio-adviseur bij Nuffic.
Melissa Bakhuizen, leerkracht van groep 6 en taalcoördinator vertelt dat de eerste kennismaking via Teams verliep. “Hierin hebben we gedeeld wat de verwachtingen waren en met welk doel wij het contact wilden opzetten. Tijdens de gesprekken waren ze erg enthousiast. We merkten een cultuurverschil in de manier van aanpak. Hierin zijn wij als Nederlanders directer en nemen wij de leiding. We merkten dat goede afspraken maken noodzakelijk is.”
De betrokkenheid groeide steeds meer en inmiddels is er langere tijd wekelijks online contact met leerlingen uit groep 6. “Deze leerlingen startten al in groep 5 met de online samenwerking met de Zuid-Afrikaanse leeftijdgenoten. Je ziet dat de leerlingen naar elkaar toegroeien en het contact wordt verdiept door thematisch te werken”, aldus Melissa.
Collega Esther van der Heide, leerkracht van groep 4, vult aan: “Er zijn steeds vier leerlingen van beide scholen die via teams met elkaar in gesprek gaan. Vragen voor dit gesprek worden vooraf voorbereid. Onze native speaker begeleidt het groepje leerlingen om de vragen goed te formuleren en oefent met de uitspraak. Zo gaan ze goed voorbereid het gesprek in.”
De gesprekken vinden plaats in het Engels. Het eerste thema was: Wie ben jij? De eerste gesprekken waren gericht op kennismaking en jezelf voorstellen. Wie ben je, waar woon je, wat zijn je hobby’s/sporten/favoriete eten/vakken, etc. Esther: “We werken met de thema’s van de methode Blink. De thema’s bespreken we vooraf met de contactpersoon in Zuid-Afrika en ook daar vindt voorbereiding met de leerlingen plaats. Denk aan thema’s als feesten, dieren en uitvindingen.”
"De Japanse cultuur is volledig anders dan die van Nederland en we leren er ieder jaar meer over, ikzelf ook."
Debby van der Putten
Post van en naar Japan
De Noordwijkse School heeft sinds 2019 een mooie samenwerking met een basisschool in Japan. Debby van der Putten, leerkracht Engels en coördinator vroeg vreemdetalenonderwijs bij De Noordwijkse School vertelt: “Wat begon als een pilot groeide uit tot een structureel contact. De verbinding ontstond door twee middelbare scholen in Noordwijk en Hirado die al samenwerkten. Vanuit Japan bleek er behoefte om een basisschool toe te voegen. Omdat onze school veel aandacht geeft aan internationalisering lag de samenwerking voor de hand. Er kwam een afgevaardigde vanuit Japan op visite en zo kwam de verbinding tot stand.”
Debby: “Vanwege het niveau van de Japanse leerlingen hebben we voor deze samenwerking voor groep 6 gekozen. Omdat de dorpsschool op het platteland van Japan geen computers in de klas heeft, verloopt de samenwerking via brieven. De leerlingen schrijven eerst een introductie, daarna een kerstkaart en eindigen met een brief over Nederland. Daarbij zijn Pikachu en Nijntje de mascottes. Tijdens de lessen doen de leerlingen een klein project over Japan, de Japanse cultuur en taal”.
Een belangrijk aspect van de samenwerking is het gebruik van Engels als voertaal. Dit geeft leerlingen niet alleen een kans om hun taalvaardigheid te ontwikkelen, maar ook om zich bewust te worden van cultuurverschillen en overeenkomsten. Door online gesprekken en projecten leren leerlingen hoe onderwijs in Japan werkt en vergelijken ze dit met hun eigen schoolervaringen.

Wat brengt het op?
Deze samenwerking met scholen levert zowel leerlingen als leerkrachten waardevolle inzichten op. Leerlingen breiden hun woordenschat in het Engels uit, worden nieuwsgieriger naar de wereld om hen heen en krijgen meer begrip voor andere leefomgevingen. Ook ontwikkelen de leerlingen hun vaardigheden in het beantwoorden van vragen en verbeteren ze zowel hun spreek- als luistervaardigheid in het Engels. Leerkrachten ervaren een bredere kijk op onderwijs.
Melissa: ”Het contact met leerkrachten in een ander deel van de wereld is erg inspirerend. Het is leuk en interessant om te zien hoe zij werken, wat voor leerling populatie ze hebben en hoe hun school eruit ziet. En door het online contact ontwikkelen ook wij onze Engelse taal zowel mondeling als schriftelijk. Voor de leerlingen is het mooi als zij meerdere jaren met elkaar kunnen groeien, dus start niet pas in groep 8!”
“De Japanse cultuur is volledig anders dan die van Nederland en we leren er ieder jaar meer over, ikzelf ook”, vertelt Debby. “En dat deel ik dan weer met de leerlingen. Zo groeit de samenwerking en de ervaring. Het leukste is dat de leerlingen van de middelbare school ook een fysieke uitwisseling doen. In oktober zijn de Nederlandse leerlingen in Japan en in januari komen de Japanse leerlingen hier. En daarbij zit ook een bezoek aan de basisscholen. Op deze manier leren onze leerlingen ook weer veel over de Japanse cultuur en zij over onze school.”
Zelf aan de slag: hoe begin je?
De belangrijkste tip van alle scholen? Gewoon doen! Begin klein, zoek naar een partner die past bij de visie van je school en bouw de samenwerking stap voor stap op.
Praktische tips voor een succesvolle samenwerking:
- Gebruik bestaande connecties of benader internationale organisaties die scholen koppelen.
- Stem verwachtingen af en spreek af welke thema’s aan bod zullen komen.
- Combineer met zaken die er al zijn op school, zodat er geen extra werk bijkomt (bijvoorbeeld de correspondentie onderdeel laten zijn van de Engelse les).
- Zorg voor regelmatige communicatie en maak vooraf een planning voor langere tijd.
- Plan reflectiemomenten voor je eigen team en maak tijd voor ontspanning.
Meer informatie
- Wil je meer weten over internationale samenwerking in het basisonderwijs? Neem contact op met 1 van onze regio-adviseurs.
- Kom woensdag 19 maart naar Utrecht en laat je tijdens de bijeenkomst Talen en Wereldburgerschap inspireren door nieuwe projecten, ga in gesprek met collega’s en kies een werksessie over meertaligheid, wereldburgerschap of Engels vanaf groep 1.
- Praktijkverhalen, subsidietips, evenementen en internationaliseringsnieuws ontvangen? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief en blijf altijd op de hoogte.
- Sluit je aan bij onze actieve LinkedIn-groep en wissel tips en inspiratie uit met ruim 3.500 andere leraren.