Engels in het basisonderwijs is op niveau
Basisschoolleerlingen in ons land hebben het Engels al aardig onder de knie voordat ze naar het voortgezet onderwijs gaan. Twee derde van hen spreekt minimaal op beginnersniveau en meer dan een kwart van hen leest al Engels op B1-niveau.
Dit blijkt uit het onderzoek Peil.Engels - Einde basisonderwijs, dat de Inspectie van het Onderwijs uitvoerde onder ruim tweeduizend groep 8-leerlingen van 95 Nederlandse basisscholen. Zowel eibo-scholen (Engels in het basisonderwijs) als vvto-scholen (vroeg vreemde talenonderwijs) zijn meegenomen in het onderzoek. Vandaag presenteert de Inspectie het onderzoeksrapport bij Nuffic.
Engels is verplicht
Engels is niet meer weg te denken in het primair onderwijs, maar het verschilt nogal per school hoe intensief de les in deze taal is, zo blijkt uit het rapport. Sinds 1986 is het geven van onderwijs in Engels in het basisonderwijs verplicht vanaf groep 7. Steeds meer scholen bieden het echter al eerder aan.
Het aantal uren Engels dat leerlingen gedurende hun basisschooltijd hebben gehad verschilt dan ook. Zo hebben de groep 8-leerlingen uit het onderzoek tussen 34 en 440 uur Engels gehad, met een gemiddelde van 155 uur. Leerlingen op vvto-scholen krijgen in alle leerjaren de meeste uren Engels per leerjaar. Alleen in groep 8 is dit aantal nagenoeg hetzelfde.
In de les gaat de minste aandacht uit naar grammatica. Woordenschat en luisteren komen het meest aan de orde. Een klein deel van de leerkrachten spreekt vrijwel nooit Engels met de leerlingen tijdens de Engelse les, terwijl een op de vijf dit vrijwel altijd doet.
In de les gaat de minste aandacht uit naar grammatica. Woordenschat en luisteren komen het meest aan de orde.
Niveaus
Dat heeft er toe geleid dat de Nederlandse basisschoolleerlingen het Engels al aardig beheersen, aldus de resultaten van Peil.Engels. Om de prestaties te beschrijven maakt het onderzoek gebruik van de taalbeheersingsniveaus zoals vastgelegd in het Europees Referentiekader, oplopend van A1 (beginnende gebruiker) tot en met C2 (vaardige gebruiker). Ruim twee derde van hen spreekt het minimaal op A1-niveau. Een op de vijf van doet dat op A2-niveau, waarvan de helft zelfs (minimaal) B1-niveau.
Opvallend: tussen vvto-leerlingen en eibo-leerlingen zijn hier geen significante verschillen te zien. Dat geldt wel voor de Engelse luistervaardigheid. Tweederde zit hierbij op minimaal A2-niveau, waarvan ongeveer een derde minimaal B1-niveau haalt. Leerlingen op vvto-scholen behalen gemiddeld hogere scores voor luistervaardigheid dan leerlingen op eibo-scholen.
Ook met lezen halen leerlingen op vvto-scholen significant vaker het B1-niveau dan leerlingen van eibo-scholen. Ruim negen van de tien groep 8-leerlingen behalen minimaal A1-niveau voor Engelse leesvaardigheid. Iets meer dan de helft van hen behaalt minimaal A2-niveau, waarvan ongeveer de helft zelfs minimaal B1-niveau.
“Het is mooi om te constateren dat kwalitatief vvto-onderwijs tot mooie resultaten leidt”, zegt Myrna Feuerstake, teamleider primair onderwijs van Nuffic. “Bij Nuffic wijzen wij de scholen op de landelijke standaard vvto en het belang van kwaliteitsbeleid. Goed onderwijs loont.”
Leerlingen zijn positiever
De resultaten van Peil.Engels zijn vergeleken met een eerdere peiling in 2012. Echt grote veranderingen in het niveau Engels van de basisschoolleerlingen zijn er niet sindsdien. Wel zijn de leerlingen zelf nu positiever over hun Engels dan toen. In vergelijking met 2012 durven ze vaker de taal te spreken. Over hun eigen schrijfvaardigheid zijn ze iets minder tevreden. Dat delen ze met hun docenten. Die schatten zichzelf op minstens B1-niveau in, en een groot deel van hen zelfs op C1-niveau. Ook zij zijn minder overtuigd van hun schrijf- en spreekvaardigheid. Vier van de vijf leerkrachten is ontevreden over de omvang en inhoud van het vak Engels op de pabo.
Vroeg vreemdetalenonderwijs
Vroeg vreemdetalenonderwijs (vvto) betekent dat basisscholen hun leerlingen vanaf groep 1 een vreemde taal aanbieden. Op een natuurlijke manier de taal leren staat hierbij voorop en juist vanaf groep 1 is dat goed te realiseren.
Momenteel bieden 1150 scholen in Nederland vvto aan. Sinds 2011 bestaat er een landelijke standaard om de kwaliteit van vroeg vreemdetalenonderwijs (vvto) te waarborgen. Scholen kunnen laten toetsen of zij aan die standaard voldoen en zo een keurmerk bemachtigen. Scholen met het keurmerk vinden dat hun vroeg vreemdetalenonderwijs hierdoor verbetert.
Wil je jouw school aanmelden als vvto-school? Neem contact met ons op: po@nuffic.nl.
Coördinator Engels
De prestatieverschillen tussen scholen hangen volgens het onderzoek samen met de aanwezigheid van een coördinator of werkgroep voor Engels en het gebruik van een specifieke lesmethode. Een derde van de scholen geeft in het onderzoek aan een coördinator of werkgroep voor het vak Engels te hebben. Op vvto-scholen is dit significant vaker het geval dan op eibo-scholen.
Gespreksvaardigheid
Voor Engels zijn geen wettelijke verankerde beheersingsniveaus aan het einde van het basisonderwijs waar scholen naar toe kunnen werken, concludeert de Inspectie. De in het Europees Referentiekader vastgelegde niveaus zijn vrijblijvend en er is niet vastgelegd welk niveau leerlingen aan het einde van het basisonderwijs zouden moeten beheersen.
Voor het realiseren van doorlopende leerlijnen Engels van basisonderwijs tot aan hoger onderwijs zou het goed zijn als er gemeenschappelijke doelen en beheersingsniveaus worden geformuleerd, zo pleit de Inspectie. Voorwaardelijk hierbij is dat leerkrachten goed voorbereid en gefaciliteerd onderwijs in Engels kunnen geven. Dat vraagt om meer aandacht voor Engels in het curriculum van de pabo en voldoende aandacht voor Engels van een coördinator of werkgroep op de basisschool.
